İntihal İddiası, Tazminat ve Usul Hataları: FSEK Kapsamında İstinaf İncelemesinin Sınırları

Bölge Adliye Mahkemesi kararı, Yargıtayca duruşma istemli olarak davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne, dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369/2 hükmü gereğince miktar veya değer söz konusu olmaksızın duruşmalı olarak incelenmesi gereken dava ve işlerin dışında bulunduğundan duruşma isteğinin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

KARAR

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin yıllar boyunca birçok ilköğretim kitabı yazıp sorular hazırladığını, kendisine ait birçok eserin bulunduğunu, yayıncılık yapan davalının ilköğretim kitapları, soru kitapları ve yardımcı kitaplar bastığını, kitaplarında müvekkiline ait soruları izinsiz yayınladığını, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ile eser sahibinin çoğaltma, yayma, işleme, temsil gibi mali hakları ve umuma arz, adını belirtme, eserde değişiklik yapılmasını yasaklama gibi manevi haklarının koruma altına alındığını, davalının müvekkilinin mali ve manevi haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek şimdilik FSEK'in 68. maddesi uyarınca üç kat olarak 1.000,00 TL'nin olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte, anılan Kanun'un 70/1 hükmü uyarınca 5.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte, yine aynı Kanun'un 70. maddesi uyarınca haksız kazancın işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davacı, sunduğu sözleşme örnekleri ve dilekçeleri ile maddi tazminat alacağının %25'ini Yasemin Özen'e, %24’ünü ...’ya, bu davadan alacağı tazminatların %50'sini ...'e temlik ettiğini beyan etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesince, FSEK'in 68. maddesi uyarınca davacının bu tazminatın üç katını talep edebileceği, her ne kadar davacı, anılan Kanunun 70/3 hükmü uyarınca davacının elde ettiği gelirden de 1.000,00 TL'nin kendisine verilmesini talep etmişse de, bu gelirden 68. madde uyarınca talep edilen tazminatın düşülmesi gerektiği, anılan madde uyarınca hesaplanan tazminatın 1.000,00 TL'den fazla olması nedeniyle FSEK'in 70/3 hükmü uyarınca ayrıca tazminata hükmedilemeyeceği, dava dilekçesinde haksız fiil tarihinden itibaren faiz talep edilmişse de, daha sonra sunulan ıslah dilekçesinde maddi tazminat için dava tarihinden itibaren faiz istenerek faiz taleplerinin daraltıldığı, taleple bağlılık ilkesine göre FSEK'in 68. maddesi uyarınca hesaplanan tazminata dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiği, davalının davacıya ait eserlerden yaptığı intihal oranları, kusur derecesi, intihal yapılan eser sayısı ve tarafların mali ve ekonomik durumlarına göre davacı ... lehine anılan Kanun'un 70/1 hükmü uyarınca 3.500,00 TL manevi tazminata hükmedilmesinin hakkaniyete uygun olacağı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, davalının Türkçe Sevinci 2, Türkçe Sevinci 3, Türkçe Sevinci 4, Türkçe Sevinci Koparmalı Test ve Etkinlik Sayfaları 2, Türkçe Sevinci Koparmalı Test ve Etkinlik Sayfaları 3, Matematik Sevinci 4 isimli kitaplarında davacı ...'ye ait eserleri izinsiz kullanmak suretiyle FSEK'ten kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz ettiğinden anılan Kanun'un 68. maddesi uyarınca; 2013 yılında basılan Matematik Sevinci 4 kitabı için 42,09 TL, 2013 yılında basılan Türkçe Sevinci 2 kitabı için 6.046,21 TL, 2013 yılında basılan Türkçe Sevinci 3 kitabı için 7.441,63 TL, 2013 yılında basılan Türkçe Sevinci 4 kitabı için 154,94 TL, 2013 yılında basılan Türkçe Sevinci Koparmalı test ve Etkinlik sayfaları 2 kitabı için 4.908,73 TL, 2013 yılında basılan Türkçe Sevinci Koparmalı test ve Etkinlik sayfaları 3 kitabı için 2.291,85TL olmak üzere toplam 20.885,45 TL'nin 3 katı karşılığında taleple bağlı kalınarak 208,854 TL'nin davacı ...' ye, 10.442,73 TL' nin davacı ...'e, 5.012,51 TL'nin davacı ...'ya, 5.221,36 TL'nin davacı ...'ye dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak verilmesine, 3.500,00 TL manevi tazminatın 27.09.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ...'ye verilmesine, dava tarihinden sonraki dönem yönünden dava konu eserlerin davalı tarafından çoğaltılmasının yayılmasının ve satılmasının önlenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... ve temlik alan ..., temlik alan ... vekili ve davalılar vekili tarafından istinaf edilmiştir.

IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

Bölge Adliye Mahkemesince, istinafa konu dava değerinin davacı ... yönünden 208,854 TL, davacı ... yönünden 5.012,51 TL, ... yönünden 5.221,36 TL olduğu, manevi tazminat yönünden istinaf istemi bulunmadığı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 341/2 hükmünde öngörülen kesinlik sınırının 2022 yılı için 8.000,00 TL olduğu, davalılar vekilinin ..., ..., ... yönünden istinaf başvurularına konu dava değerinin kesinlik sınırının altında kaldığı, davalılar vekilinin ... yönünden itirazları varsa da alınan bilirkişi raporunun hükme elverişli olduğu, davacı ..., temlik alan ... ve temlik alan ... yönünden sehven faiz talebinin başlangıcı ve türüne yönelik istinaf isteminin kesinlik sınırı altında kaldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun ..., ..., ... yönünden usulden reddine, ... yönünden ise esastan reddine, davacılar ..., ... ve ...'nin istinaf başvurularının usulden reddine karar verilmiş, karar davacı ..., temlik alan davacı ..., temlik alan davacı ... vekili ve davalılar vekilince temyiz edilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesinin 16.01.2024 tarihli ek kararı ile davacılar ..., ..., ...'nın temyiz isteminin miktardan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ İNCELEMESİ

Dava ve Hukuki Nitelendirme

Dava, davacının hak sahibi olduğu soruların davalı tarafça kitaplarda yayınlanması suretiyle FSEK'ten kaynaklanan maddi ve manevi haklarının ihlal edildiği iddiasına dayalı anılan Kanunun 68 ve 70. maddeleri uyarınca maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkindir.

Değerlendirme ve Gerekçe

Dava, eser sahipliği haklarına tecavüzün önlenmesi, maddi manevi tazminat istemine ilişkin olup davalılar vekili tarafından sunulan istinaf dilekçesinde intihalin olmadığı, dolayısıyla tecavüzün vuku bulmadığının istinaf edilmesi karşısında maddi tazminat miktarından hareket edilerek miktar itibariyle İlk Derece Mahkemesi kararının kesin olduğu gerekçesi ile davalılar vekilinin istinaf başvurusunun davacı ..., temlik alan davacı ... ve temlik alan ... yönünden usulden reddine karar verilmesi yerinde değildir.

Davalılar vekilinin istinaf dilekçesinin 12. sayfasında 17. bendinde ''İlk derece mahkemesi tarafından her ne kadar davacı lehine manevi tazminata hükmedilmişse de hükme elverişsiz bilirkişi raporlarında hesaplanan tazminat şartları oluşmadığından, müvekkil firmanın kitaplarında intihal bulunmadığından davacı lehine manevi tazminata hükmedilmesi hukuka aykırıdır.'' gerekçesi ile manevi tazminat yönünden de istinaf istemi dikkate alınmadan istinaf isteminin usulden reddine yönelik verilen karar doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.

Bozma sebebine göre davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.

VI. SONUÇ:

Yukarıda (1) ve (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik davalılar vekilinin istinaf başvurusunun usulden reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dava dosyasının usulden ret kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istekleri halinde ilgililere iadesine, 14.01.2025 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.