İhale - Millet Bahçeleri - TOKİ Tarafından Yürütülme

Dava konusu istem : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 19. maddesi uyarınca açık ihale usulüyle 31/07/2019 tarihinde gerçekleştirilen "... ili ... ilçesi, ... Gölü Millet Bahçesi ve Millet Bahçesine Ait Sosyal Donatılar İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi" ihalesinin ve 04/07/2019 tarihli ihale onayının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce; Toplu Konut İdaresi'nin (TOKİ) diğer kamu kurum ve kuruluşlarının konut ihtiyacı dışında kalan imar uygulamalarına yönelik proje uygulamalarını gerçekleştirebileceği, bu iş ve işlemlerin de 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kapsamında kalan iş ve işlemlerden sayılması gerektiği, bu bağlamda 2985 sayılı Kanun kapsamında TOKİ Başkanlığı'nca yapılacak projelerin yapım işinin, hizmet alımı yoluyla dışarıdan temin edilmesi hâlinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun istisna hükümlerinin uygulanacağı, dolayısıyla ihale gerçekleştirilmeden önce proje sınır ve kurallarını belirten imar planlarının kesinleşmesi zorunluluğu aranmayacağı gibi Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin işletilmesinin zorunlu olduğu konularda ÇED raporunun ihale süreci tamamlandıktan sonra sözleşme aşamasında da tamamlattırılabileceği; ihaleye konu proje, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ve bu Bakanlıkça belirlenen amaç doğrultusunda TOKİ tarafından ihale usulü izlenmek suretiyle uygulamaya konulduğundan, ihalenin 4734 sayılı Kanun'un 68. maddesinin (c) fıkrası kapsamında değerlendirilerek gerçekleştirilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gibi, davacının davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın dava konusu ihale işlemi ile yetkisi dahilinde bulunan alanda TOKİ'ye yapılan yetki devrinin yasal dayanağı bulunmadığı iddiasına itibar edilmediği, ihale konusu işin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-2 listesinde sayılan işlerden olduğu, ihale öncesinde çevresel etki değerlendirmesi sürecinin işletilmesi gerektiği ileri sürülmekte ise de, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve E:... sayılı işlemi ile ihale kapsamında yapılması planlanan ünitelerin ÇED Yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer almadığından, bu projenin ÇED sürecine dahil olmadığına karar verildiği, ÇED raporunun gerekli olduğu durumlarda, sözleşme imzalanmadan önce ÇED raporunun alınması zorunluluğuna ilişkin istisna hüküm uyarınca ihale aşamasında bu hususun dikkate alınamayacağı; Mahkemelerinin ... tarih ve E:... sayılı dosyasında yapılan ara kararı ile davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığından, uyuşmazlık konusu ihale kapsamında yapılması planlanan ünitelerin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin Ek-1 ve Ek-2 Listelerinde yer almadığına, bu projenin ÇED sürecine dahil olmadığına ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve E:... sayılı işlemine ve ... ili, ... ilçesi, ... mevkii sınırları içinde yer alan ..., ..., ..., ... ve ... no.lu parsellerin "Millet Bahçesi" olarak düzenlenmesine ilişkin Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü'nün 11/03/2019 tarih ve E.53848 sayılı kararına karşı açılmış dava bulunup bulunmadığının sorulduğu, gelen cevabi yazılarda işlemlere karşı açılmış herhangi bir dava kaydı bulunmadığının belirtildiği; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca ... Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu'ndan alınan uygun görüş doğrultusunda hazırlanan koruma amaçlı imar planları ile ... Gölü ve çevresinde yapılması öngörülen ve daha sonra proje sınırı genişletilen Millet Bahçesi düzenlemesine yönelik işlemlerin uygulamaya konulması amacıyla, 4734 sayılı Kanun'un 68. maddesinin (c) fıkrası kapsamındaki istisna hükümler çerçevesinde ve açık ihale usulü ile gerçekleştirilen dava konusu ihale işleminde ve ihale onayında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihaleye konu alanın sit alanı olduğu, bu nedenle yetkinin Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü'nde olduğu, ihaleye konu alanla ilgili olarak Toplu Konut İdaresi'ne verilen yetkinin Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü'nün 11/03/2019 tarihli yazısıyla verildiği, Bakanlık oluru ile verilmeyen yetkinin hukuken geçerliliğinin bulunmadığı, ihale konusu millet bahçesinin yasalarda yer almayan bir kavram olduğu, en yakın “temalı park” kavramı ile bağdaştığı, kamuya açık temalı parkların Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin Ek-2 listesine tâbi olduğu, listenin 35 no.lu sırasında yer aldığı, Ek-2 listesine göre ÇED gerekli değildir kararının alınmasının zorunlu olduğu, ÇED raporu alınmadan imar planlarının yapıldığı ve alanın ihaleye çıkarıldığı, Bakanlığın ... tarih ve ... sayılı yazısı ile ihalenin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almadığının bildirildiği, ihalenin ise 31/07/2019 tarihinde gerçekleştirildiği, imar planları kesinleşmeden ihaleye çıkmanın planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, ihalenin yapılacağı alanın 14/03/2019 tarih ve 824 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edildiği, ... gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi'ne ilişkin imar planlarının Bakanlık Makamının 30/05/2019 tarih ve 130605 sayılı Oluru ile onaylandığı, ihalenin planlar onaylandıktan sonra gerçekleştirildiği, ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 68. maddesinin (c) bendinde yer alan istisnai kural kapsamında yapıldığı, idareye 4734 sayılı Kanun'un 5. maddesinin 6. fıkrasında yer alan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporu alınmaksızın ve 62. maddesinde yer alan imar işlemleri ve uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihale yapabilme yetkisinin verildiği, ihaleye konu işin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almadığının Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı yazısı ile bildirildiği, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'ne tâbi olmadığından ÇED sürecinin işletilmediği, ihalenin 4734 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca açık ihale usulüyle yapıldığı, ihale ilanının 10/07/2019 Kamu İhale Bülteni'nde, 09/07/2019 tarihli ... ... yerel gazetesinde ve TOKİ'nin sitesinde ilan edildiği, ... Millet Bahçesi çalışmalarına ilişkin görevlendirme ve yetkinin 14/01/2019 tarihli Bakanlık Oluru ile Toplu Konut İdaresi'ne verildiği, ... Gölü uygulama projelerinin ... Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu'nun 30/07/2019 tarih ve 120 sayılı kararı ile komisyonda görüşülerek uygun bulunduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Davacı tarafından, ihaleye konu proje ve uygulamaya ilişkin olarak Toplu Konut İdaresi'nin Bakanlık Oluru ile yetkilendirilmediği iddia edilmiş ise de, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü'nün 14/01/2019 tarih ve 11837 sayılı Bakanlık Oluru ile, Cumhurbaşkanlığı Makamı tarafından Bakanlığa verilen Millet Bahçelerinin 81 ilde yaygınlaştırılmasına yönelik görev kapsamında, Olur ekinde yer alan listede tanımlı alanların Millet Bahçesi olarak belirlenmesi ve buna yönelik plan-proje veya yapım işlerinin de Genel Müdürlük koordinasyonunda listede tanımlı idarelerce yürütülmesine karar verildiği ve listenin 51 no.lu sırasında yer alan ... Millet Bahçesi'ne ilişkin ilgili kurum olarak Toplu Konut İdaresinin gösterildiği anlaşıldığından, bu iddiaya itibar edilmemiştir.

İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin reddine,

2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,

3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,

4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,

5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,

6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,

7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 30/01/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.