Sebepsiz Zenginleşme - Yetkili Mahkeme
Yargıtay 20. Hukuk Dairesi
Esas No : 2020/112
Karar No : 2020/713
Karar Tarihi : 2020-02-13





Özet:

  • Sebepsiz zenginleşmeye ilişkin davada davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.

 

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Alacak istemine ilişkin olarak açılan davada Beykoz 2. Asliye Hukuk ile ... 1. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, alacak istemine ilişkindir.

... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince; davacı vekili dava dilekçesi ile davacının inşaat işleri ile uğraşmakta olup daire yapıp sattığını, bu nedenle ... ili, ... ilçesi, ... ... köyü 1974 ada 1 sayılı parsel ile ... ili, ... ilçesi, ... ... köyü 1975 ada 5 sayılı parseldeki arsayı davalının müvekkiline satmak istediğini, davalının müvekkiline söz konusu arsanın üzerinde ipotek olduğunu ve ... Bankası A.Ş'nin bu parselleri icra kanalı ile satacağını, banka ile konuştuğunda 3 milyon TL ödenmesi halinde ... A.Ş.'nin söz konusu parseller üzerindeki ipoteği kaldıracağını beyan ettiğini, müvekkilinin davalı ile yapmış olduğu pazarlıklar sonucu söz konusu arsaların satışı için 3 milyon TL'ye anlaştıklarını, ancak söz konusu yerler ... Nakliyat ve Tic. Ltd. Şti.'ne teminat olarak ... A.Ş.'den ipotekli olduğu için ve davalı ile yapılan anlaşma gereğince 3 milyon TL'yi ...'a yatırdıklarını, müvekkilinin yapmış olduğu araştırmalar sonucu ... adlı kişinin ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/1071 E. - 2017/47 K. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 2017/673 E. - 2017/711 K. sayılı kararı ile dava açtığı ve bu davayı kazanarak söz konusu tapuları üzerine aldığını öğrendiğini, söz konusu parsellerdeki arsaların satımı için davalıya vermiş olduğu 3 milyon TL'nin işleyecek yasal faizi ile birilikte davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş ise de işbu davada sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacağın tahsilinin talep edildiği, sebepsiz zenginleşmeye ilişkin hükümlerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme ise, usulün genel yetki kuralı kapsamında davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu, (HGK'nın 26.10.1966 gün 1965/302 E. - 1966/279 K. sayılı ilamı) dosyadaki bilgi ve belgelerden davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yerinin "Beykoz/İSTANBUL" olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ise; her ne kadar ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/76 Esas sayılı dosyasında davanın niteliği sebepsiz zenginleşme olarak değerlendirilmiş ise de; tüm bu açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında, eldeki davanın taşınmaz satım sözleşmesinden kaynaklandığı ve zapttan sorumluluk hükümlerinin tartışılması gerektiği, HMK'nın 6. ve 10. maddeleri gereğince eldeki davanın davalının ikametgahında açılabileceği gibi sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği, taraflar arasındaki satım sözleşmesinin ... Tapu Müdürlüğünde 03/03/2017 tarih 2647 yevmiye numaralı işlemle ifa edildiği ve satış bedelinin de nakden tapudaki işlemler sırasında alındığı, davacının yetkiye yönelik seçimlik hakkını ... olarak kullandığı gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurmuştur.

Somut olayda, davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Kemal ... İnşaat Taahhüt Tersane Ltd. Şti.'nin ortağı ve müdürü olduğunu, müvekkilinin inşaat işleri ile uğraşmakta olup daire yapıp sattığını, bu nedenle ... ili, ... ilçesi, ... ... köyü 1974 ada 1 sayılı parsel ile ... ili, ... ilçesi, ... ... köyü 1975 ada 5 sayılı parseldeki arsayı davalı müvekkiline satmak istediğini, davalı müvekkiline söz konusu arsanın üzerinde ipotek olduğunu ve ... Bankası A.Ş'nin bu parselleri icra kanalı ile satacağını, banka ile konuştuğunda 3 milyon TL ödenmesi halinde ... A.Ş.'nin söz konusu parseller üzerindeki ipoteği kaldıracağını beyan ettiğini, müvekkilinin de ... Bankası A.Ş. ile yapmış olduğu görüşmeler sonucunda davalının doğru söylediğini, bankanın 3 milyon TL'ye söz konusu parseller üzerindeki ipoteği kaldıracağını ve takipten bu parseller için vazgeçeceğini öğrendiğini, müvekkilinin davalı ile yapmış olduğu pazarlıklar sonucu söz konusu arsaların satışı için 3 milyon TL'ye anlaştıklarını, ancak söz konusu yerler ... Nakliyat ve Tic. Ltd. Şti.'ne teminat olarak ... A.Ş.'den ipotekli olduğu için ve davalı ile yapılan anlaşma gereğince 3 milyon TL'yi ...'a yatırdıklarını, müvekkilinin yapmış olduğu araştırmalar sonucu ... adlı kişinin ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/1071 E. - 2017/47 K. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 2017/673 E. - 2017/711 K. sayılı kararı ile dava açtığı ve bu davayı kazanarak söz konusu tapuları üzerine aldığını öğrendiğini, müvekkilin yapmış olduğu ödemeler ve o dönemin tapu kayıtları nazara alındığı zaman ilgili tapu üzerinde açılan davada müvekkiline tebligat yapılması hukuki zorunluluk olduğunu, ayrıca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 2017/673 E. - 2017/711 K. sayılı kararında müvekkilinin satın alma işlemini yaptığı kişinin vekil olduğundan bahsettiğini bu durumdan müvekkilinin vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yok ise vekil ile yaptığı anlaşmanın geçerli olacağını bu sebeple müvekkiline tebligat yapılmadan tapuda iptal ve tescil işleminin yapılmasının da hukuken geçerli olmadığını, söz konusu parsellerdeki arsaların satımı için davalıya vermiş olduğu 3 milyon TL'nin işleyecek yasal faizi ile birilikte davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davadaki bu talep, davacı tarafından ödenen bedelin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 77. ve devamı maddelerinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca davalıdan tahsiline ilişkindir. Sebepsiz zenginleşmeye ilişkin hükümlerden doğan uyuşmazlıklarda yetkili mahkeme ise usulün genel yetki kuralı kapsamında davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. (HGK'nın 26.10.1966 gün 1965/302 E. - 1966/279 K. sayılı ilamı)

Dosya kapsamında davalı vekili cevap dilekçesinde, yetki itirazında bulundukları, dosyanın görevli ve yetkili Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesini talep etmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yerinin Beykoz olduğu, bu yerin Beykoz Asliye Hukuk Mahkemesi yargı alanı içerisinde kaldığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle yetkili Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerekmektedir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 13/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.