Kadının Sigortalı Olması - Nafaka - Eylemli Bir Çalışmanın Olup Olmadığının Araştırılması Gerektiği
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Esas No : 2019/828
Karar No : 2020/1750
Karar Tarihi : 2020-12-28





Özet:

Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için o kimsenin eylemli olarak çalışması koşuldur. Dosya incelendiğinde; ilk derece mahkemesi tarafından kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiştir. Kadının UYAP sistemi üzerinden alınan hizmet cetvelinden iş yerinde davanın açıldığı tarihten önce işe başladığı ve sigorta kaydının bulunduğu, mahkemece kadının bu iş yerinde sigortalı göründüğü süre boyunca gelir elde edip etmediği, üretim sürecinde hizmet akdine dayalı olarak eylemli çalışmasının olup olmadığı, bu iş yerinde sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesinin amaçlanıp amaçlanmadığı, üretim faaliyetine bizzat katılıp katılmadığı araştırılmadan eksik inceleme ile karar verilmesinin yanlış olduğu, kadının bu yöndeki istinaf isteminin yerinde olduğu anlaşılmaktadır. Tarafların istinaf talebinin kabulüne, diğer istinaf nedenleri bu aşamada incelenmeksizin ilk derece mahkemesinin kararının tamamının kaldırılmasına, kadının iş yerinde sigortalı göründüğü süre boyunca gelir elde edip etmediği, üretim sürecinde hizmet akdine dayalı olarak eylemli çalışmasının olup olmadığı, bu iş yerinde sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesinin amaçlanıp amaçlanmadığı, üretim faaliyetine bizzat katılıp katılmadığı araştırıldıktan sonra yoksulluk nafakası ile ilgili değerlendirme yapılarak karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine karar verilmesi gerekmektedir.

İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde; tarafların 20/10/2016 tarihinde evlendiklerini, müşterek bir çocuklarının olduğunu, evlilik birliğinin davalının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını bildirerek, tarafların TMK'nın 166/1 maddesi uyarınca boşanmalarına, müşterek çocuğun velayetinin müvekkiline verilmesine, çocuk yararına 1.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, davacı yararına 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 5.000,00 TL maddi, 100.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA: Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; evlilik birliğinin davacının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını bildirerek, davacının davasının reddine, karşı davalarının kabulü ile tarafların TMK'nın 166/1 maddesi uyarınca boşanmalarına, müvekkilinin uğradığı maddi ve manevi kayıplara ilişkin dava ve talep haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, asıl ve karşı davanın boşanma talepleri yönünden ayrı ayrı kabulüne, tarafların TMK'nın 166/1 maddesi uyarınca boşanmalarına, müşterek çocuk ....'nın velayetinin anneye verilmesine, çocuk lehine takdir edilen 200,00 TL tedbir nafakasının hüküm tarihinden itibaren 100,00 TL arttırılmak suretiyle 300,00 TL tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamı ile karar kesinleştikten sonra iştirak nafakasının davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya ödenmesine, davacı-karşı davalının maddi manevi tazminat taleplerinin ve yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiştir.

İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı-karşı davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde; davalı-karşı davacının ağır kusurlu olduğunu, mahkemece tarafların eşit kusurlu olduğunun kabul edilmesinin yanlış olduğunu, mahkemece yapılan SGK sorgulamasında müvekkilinin öğrenim gördüğü Necatibey Anadolu Lisesinde Besin Teknolojisi Ve Çocuk Gelişim Bölümü kapsamında SSK kaydının bulunduğu tespit edilmiş ise de, bu kaydın müvekkilinin meslek lisesinde halen eğitimi devam ettiğinden ilgili yasa kapsamında zorunlu staj dönemleri içerisinde yine zorunlu sağlık sigortası kapsamında bulunmak zorunda olduğunu, mahkemece müvekkilinin yoksulluk nafakasına hak kazanamayacağı kanaatinin son derece hatalı olduğunu bildirerek, ilk derece mahkemesinin kararının istinaf sebepleri yönünden kaldırılmasına, dosyanın yeniden yargılama yapılmak üzere ilk derece mahkemesine iadesine karar verilmesi talebiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

Davalı-karşı davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde; ilk derece mahkemesince taraflara eşit kusur verilmesinin hatalı olduğunu, karşı tarafın müvekkiline göre daha ağır kusurlu olduğunu, asıl davanın reddi gerektiğini bildirerek, ilk derece mahkemesinin kararının karşı davalarının kabulü yönünden onanmasına, asıl dava yönünden kaldırılmasına ve asıl davanın reddine karar verilmesi talebiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.

İSTİNAF SEBEPLERİNİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE: Dava, TMK'nın 166/1 maddesine göre evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı olarak karşılıklı açılan boşanma davasıdır.

Bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için o kimsenin 506 Sayılı Yasa'nın 2. maddesi ve 5510 Sayılı Yasa'nın 4/a maddesi uyarınca eylemli olarak çalışması koşuldur. Bu yön 506 Sayılı Yasa'nın 6. maddesi ile 5510 Sayılı Yasa'nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.

Dosya incelendiğinde; ilk derece mahkemesi tarafından davacı-karşı davalı kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiş ise de; davacı-karşı davalı kadının UYAP sistemi üzerinden alınan hizmet cetvelinden Necatibey Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi isimli iş yerinde davanın açıldığı tarihten önce 09/12/2016 tarihinde işe başladığı, 28/02/2019 tarihine kadar sigorta kaydının bulunduğu, mahkemece davacı-karşı davalı kadının bu iş yerinde sigortalı göründüğü süre boyunca gelir elde edip etmediği, üretim sürecinde hizmet akdine dayalı olarak eylemli çalışmasının olup olmadığı, bu iş yerinde sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesinin amaçlanıp amaçlanmadığı, üretim faaliyetine bizzat katılıp katılmadığı araştırılmadan eksik inceleme ile karar verilmesinin yanlış olduğu, davacı-karşı davalı vekilinin bu yöndeki istinaf isteminin yerinde olduğu,

Anlaşılmakla; taraf vekillerinin istinaf talebinin kabulüne, diğer istinaf nedenleri bu aşamada incelenmeksizin ilk derece mahkemesinin kararının tamamının kaldırılmasına, davacı-karşı davalı kadının Necatibey Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi isimli iş yerinde sigortalı göründüğü süre boyunca gelir elde edip etmediği, üretim sürecinde hizmet akdine dayalı olarak eylemli çalışmasının olup olmadığı, bu iş yerinde sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesinin amaçlanıp amaçlanmadığı, üretim faaliyetine bizzat katılıp katılmadığı araştırıldıktan sonra yoksulluk nafakası ile ilgili değerlendirme yapılarak karar verilmesi için dosyanın HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.

KARAR: Yukarıda açıklanan sebeplerle;

1-Davacı-karşı davalının istinaf talebinin KABULÜNE,

2-Davalı-karşı davacının istinaf talebinin KABULÜNE,

3-İlk derece mahkemesinin kararının tamamının KALDIRILMASINA,

4-Dava dosyasının usulüne uygun şekilde yargılama yapılarak karar verilmesi için ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,

5-İstinaf eden davacı-karşı davalı tarafından yatırılan 44,40 TL istinaf karar harcının istek halinde istinaf edene iadesine,

6-İstinaf eden davacı-karşı davalı tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına,

7-İstinaf eden davalı-karşı davacı tarafından yatırılan 44,40 TL istinaf karar harcının istek halinde istinaf edene iadesine,

8-İstinaf eden davalı-karşı davacı tarafından yatırılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına,

9-Dairemiz kararının tebliğ işlemlerinin 7035 sayılı yasa ile değişik HMK 359/3 maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince yerine getirilmesine,

Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda KESİN olarak oybirliği ile karar verildi. 28/12/2020